Διάβασα την καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου. Διάβασα ένα σωρό σχόλια, θετικά κι αρνητικά, αλλά ήταν το σχόλιο του Κώστα Χαραλά που έκανε το μάτι μου να γυρίσει.
Όταν ένας άνθρωπος είναι μορφωμένος (και, θεωρητικά, αυξημένης ευαισθησίας ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων) περιμένεις μια πιο ανοιχτόμυαλη θεώρηση. Όταν μάλιστα έχει τουλάχιστον ένα παιδί (και μάλιστα κόρη, που είναι από τις πιο απειλούμενες ομάδες) το ξάφνιασμα είναι μεγαλύτερο.
Ας δούμε όμως το σχόλιο που προκάλεσε τη γενική κατακραυγή κι έγινε η αιτία για τη διάλυση της συνεργασίας του με τον εκδοτικό οίκο Μεταίχμιο:
«Έχω κόρη. Να μου φέρνει ένα ποτήρι νερό λέγανε κάποιοι όταν γεννήθηκε. ΌΧΙ. Δεν θέλω ένα ποτήρι νερό από την κόρη μου. Αυτό που θέλω από την κόρη μου είναι να είναι η πηγή. Πηγή αυτογνωσίας, αυτοκυριαρχίας, αξιοπρέπειας. Χθες καθίσαμε και μιλήσαμε με βάση τους σκελετούς που μπορεί να έχει μια γυναίκα για 24 χρόνια στην ντουλάπα της. Άξιζε η απόφασή της να μην προβάλει αντίσταση; Να πει ένα ξεκάθαρο ΟΧΙ; Οι περισσότερες γυναίκες για τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους (και κάποιοι άντρες να μην το παραβλέπουμε) έχουν να αποφασίσουν για κάτι πολύ σημαντικό. Να δώσουν κάτι από τον εαυτό τους και σε αντάλλαγμα να πάρουν χρήμα, δόξα, εύκολη ανέλιξη. Αξίζει. Αυτό είναι το ερώτημα που πρέπει να κάνουν στους εαυτούς τους για να μην τους τυραννάει για 24 χρόνια μετά. Γιατί για κάθε Μπεκατώρου που μετάνοιωσε, να υπολογίσετε και 5 που δεν μετάνοιωσαν.»
Από πού ν’ αρχίσω;
Κρίμα κύριε Χαραλά. Κρίμα γιατί έχετε παιδί και δεν του μαθαίνετε να σκέφτεται με ανθρωπιά. Απαιτείτε αυτογνωσία, αυτοκυριαρχία και αξιοπρέπεια. Και το αναφέρετε με έναν τρόπο που αποκλείει αυτά τα χαρακτηριστικά από την κα. Μπεκατώρου. Πριν μιλήσετε και καταδικάσετε και αυτή και τις «περισσότερες γυναίκες» στις οποίες θ’ αναφερθείτε μετά, σκεφτήκατε ποτέ τη ρωμαϊκή ρήση «Qui bono»; Εάν υπάρχει όφελος, η ενοχή είναι πιθανή. Όμως τι έχει να απολαύσει η κα. Μπεκατώρου από την όψιμή της καταγγελία; Είναι ήδη Ολυμπιονίκης, διάκριση που την κέρδισε με το σπαθί της. Οι αποκαλύψεις της δεν θα της δώσουν κανένα μετάλλιο. Το μόνο που θα κερδίσει θα είναι σχόλια όπως το δικό σας ή και χειρότερα. Θα εκτεθεί στο μίσος και τους υπαινιγμούς και θα υποχρεωθεί σε μια καφκική εμπλοκή με το ελληνικό νομικό σύστημα, που δεν έχει να της αποφέρει τίποτα. Συνεπώς οι πιθανότητες να φέρεται υστερόβουλα είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
Εσείς όμως είστε σίγουρος πως υπήρξε μια «απόφασή της να μην προβάλει αντίσταση». Ήσασταν εκεί κύριε Χαραλά; Πώς ξέρετε ότι «αποφάσισε»; Φαίνεται πως η συγγραφική ευαισθησία δεν σας βοηθά να συναισθανθείτε την ψυχική κατάσταση του θύματος μιας σεξουαλικής επίθεσης. Προσπαθήστε να φανταστείτε τι γίνεται στο μυαλό ενός νέου ανθρώπου όταν ο σοφός δάσκαλος, ο μέντορας, ο φίλος, πετά την προβιά και ξαφνικά αποκαλύπτεται ως λύκος. Προσπαθήστε να νιώσετε το σοκ του να ανατρέπονται όλα όσα ήξερες. Τα νέα δεδομένα είναι τόσο απίστευτα που ο εγκέφαλος αδυνατεί να τα επεξεργαστεί – το μυαλό «κατεβάζει ρολά» και το σώμα παραλύει.
Όμως, ακόμη κι αν είπε ΟΧΙ, πιστεύετε ότι ένας θύτης θα άκουγε; Θα το σεβόταν; Ζούμε σε μια κοινωνία που η σεξουαλική ικανοποίηση δεν είναι ποτέ πολύ μακριά. Ένα σύντομο φλερτάκι σε κάποιο μπαρ αρκεί. Αν δεν αρκέσει, υπάρχουν επαγγελματίες για κάθε γούστο και βαλάντιο. Κι όμως, υπάρχουν ακόμη βιαστές. Γιατί; Μήπως τους λείπει η γοητεία ή μήπως τα χρήματα; Όχι βέβαια. Οι περισσότεροι βιαστές είναι και ευπαρουσίαστοι και ευκατάστατοι. Το ζήτημα είναι πως ένας θύτης δεν θέλει συναίνεση. Του αρέσει να παίρνει αυτό που θέλει με το ζόρι. Γι αυτό δεν πιστεύω πως θα άκουγε, όσα ΟΧΙ κι αν του έλεγε οποιοσδήποτε.
Αφήνω που ακόμη κι αν πει ΟΧΙ, μια κοπέλα των 50 κιλών, έστω και γυμνασμένη, δεν έχει και πολλές ελπίδες απέναντι σ’ έναν αντίπαλο των 100 κιλών, έστω και αγύμναστο.
Έπειτα περνάτε στην προειδοποίηση προς τους άντρες: φυλαχτείτε, γιατί οι γυναίκες έχουν ένα όπλο που εσείς δεν έχετε. «Οι περισσότερες γυναίκες για τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους (και κάποιοι άντρες να μην το παραβλέπουμε) έχουν να αποφασίσουν για κάτι πολύ σημαντικό. Να δώσουν κάτι από τον εαυτό τους και σε αντάλλαγμα να πάρουν χρήμα, δόξα, εύκολη ανέλιξη.» Σοβαρά τώρα; Αυτό πιστεύετε για τις γυναίκες; Ότι κάποια στιγμή ανοίγεται μπροστά τους μια επιλογή; Κι ότι όσες λένε ΝΑΙ απολαμβάνουν οφέλη;
Πιστεύετε δηλαδή ότι ο κάθε εργοδότης που ρίχνεται στη γραμματέα του της λέει «Ας κάνουμε μια συμφωνία: αν προσθέσεις κι αυτές τις ‘προσωπικές’ υπηρεσίες στις αρμοδιότητές σου, θα πάρεις αύξηση. Αν δεν δεχτείς, θα συνεχίσεις με τον ίδιο μισθό.» Σας φαίνεται πιθανό; Προσωπικά, δυσκολεύομαι να το πιστέψω.
Αλλά ακόμη κι αν αυτή ήταν η αλήθεια, πόσο θεμιτό είναι αυτό; Καταδικάζετε τις γυναίκες που κάνουν (αν κάνουν) μια τέτοια επιλογή, αλλά ούτε λόγος για τους άνδρες που την προσφέρουν. Αλήθεια, για την κατάκτηση οποιουδήποτε στόχου δεν θα έπρεπε η μοναδική τιμή να είναι οι κόποι και η αξία του ανθρώπου που θα τον διεκδικήσει; Πόσο δίκαιο είναι να βάζεις ένα επιπλέον τίμημα (και μάλιστα τέτοιο τίμημα – για σκεφτείτε να το έθεταν σ’ εσάς); Όμως όχι, κάποιες γυναίκες πρέπει να καταβάλουν και αυτό το έξτρα κόστος. Και τις καταδικάζετε γι αυτό. Όχι τους άντρες που τους το επέβαλαν.
Γιατί, σε τέτοιες καταστάσεις καμία Μπεκατώρου (ή άλλος άνθρωπος στη θέση της) δεν βρίσκεται σε θέση διαπραγμάτευσης επί ίσοις όροις. Σε μια τέτοια διαπραγμάτευση δεν προσφέρεται ούτε δέλεαρ ούτε κέρδος. Οι θύτες επιτίθενται πάντα από θέση ισχύος, φυσικής ή κοινωνικής. Το δίλημμα που τίθεται στο θύμα δεν είναι «αν δεχτείς κερδίζεις, αν δεν δεχτείς χάνεις» αλλά το δίλημμα «ή θα κάνεις αυτό που θέλω, ή θα χάσεις τα πάντα».
Ο θύτης φροντίζει το κόστος να είναι σημαντικό – μισθός, καριέρα, υποτροφία, μεταπτυχιακό, ελπίδες, όνειρα. Παγιδευμένο σε ένα τέτοιο δίλημμα, το θύμα (άντρας ή γυναίκα) είναι χαμένο, όποια κι αν είναι η τελική έκβαση. Γιατί στην τελική, το να δώσεις ένα κομμάτι από την ψυχική και σωματική σου ακεραιότητα είναι πολύ μεγάλο τίμημα για οποιοδήποτε πιθανό κέρδος. Ο θύτης το ξέρει αυτό. Και ξέρει πως η ξαφνική ανατροπή των πάντων (καλός θείος, διακεκριμένος καθηγητής, σεβαστός μέντορας κτλ) σε συνδυασμό με την αιφνιδιαστική απειλή της απώλειας των πάντων θα προκαλέσουν σοκ. Το σοκ παραλύει κι ο θύτης βασίζεται σ’ αυτό. Δεν θα υπάρξει ούτε απόφαση, ούτε διαπραγμάτευση, ούτε συναίνεση. Όλα θα έχουν τελειώσει πριν το θύμα προλάβει να αντιδράσει. Ιδιαίτερα αν είναι μικρό κι άπειρο.
Έπειτα, ο θύτης θα χρησιμοποιήσει το κύρος του για να αρνηθεί τα πάντα. Και θα βασιστεί σε ανθρώπους σαν κι εσάς για να υποσκάψουν εκ των προτέρων την αξιοπιστία του θύματος: ήταν μια συναλλαγή. Την αποφάσισε για δικό της προσωπικό όφελος. Και μετά άλλαξε γνώμη. Έτσι κάνει μία στις έξι. Φαίνεται πως οι υπόλοιπες πέντε απολαμβάνουμε τα οφέλη που τόσο εύκολα κερδίσαμε...
Τι βρώμικο... Με δυο λέξεις έχετε καταρρακώσει την αξιοπρέπεια όλων των γυναικών, ακόμη κι εκείνη που θέλετε να έχει η κόρη σας. Γιατί,αν ισχύει αυτό που λέτε στην ανάρτησή σας, ή αν το κοινό πιστεύει ότι ισχύει, η ρετσινιά θα περάσει και σ’ εκείνη. Ότι κι αν κάνει, δεν θα μπορέσει ποτέ να την αποφύγει.
Συγχαρητήρια. Μόλις της στρώσατε έναν δρόμο γεμάτο ροδοπέταλα...
