Μια ίωση μ' έμαθε γιατί πρέπει να πίνω περισσότερους καφέδες

Ο μικρός μας ήταν άρρωστος. Στέλνεις ένα άρρωστο παιδί στο σχολείο; Δεν το στέλνεις, αν μπορείς.

(Δε θα μιλήσω εδώ για τους γονείς που δουλεύουν και δεν έχουν πού ν’ αφήσουν το παιδί τους. Αυτή είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία.)

Θα μιλήσω για τον μικρό μας, που έμεινε στο σπίτι, με τη μαμά του, γιατί ήταν άρρωστος. Και που
το Σαββατοκύριακο ένιωσε καλύτερα. Και που θα ήθελε να κάνει τα μαθήματά του και να πάει στο σχολείο τη Δευτέρα διαβασμένος. Πώς όμως να πάρει αυτά τα μαθήματα;

Μήπως πήρε η δασκάλα να ρωτήσει αν το παιδί είναι καλά, γιατί απουσίαζε; Όχι. Μήπως πήρε για να μας πει την ύλη; Όχι. Καλή, πολύ καλή η δασκάλα μας, αλλά τέτοια πράγματα δεν τα συνηθίζουν οι Έλληνες εκπαιδετικοί. Εσύ πρέπει να πάρεις το σχολείο. Κι αν τύχει να μιλά και αργότερα όταν πάρεις δεν το σηκώνει κανείς, τότε λυπάμαι, έχασες.

Βεβαίως, υπάρχει και η άλλη εναλλακτική: να περάσεις το μεσημέρι, στο σχόλασμα, και να πάρεις την ύλη. Το συνηθίζουν αυτό οι Έλληνες δάσκαλοι. Πάντα φυσικά με την προϋπόθεση ότι έχεις κάπου ν’ αφήσεις το άρρωστο παιδί. Δεν έχεις; Θα πρέπει να σκεφτείς άλλη λύση.

Τι λύση; Να πάρεις την ύλη από κάποιο συμμαθητή. Αν είσαι από τη γειτονιά και ξέρεις κόσμο και λαό, γειτόνισσες, ίσως και παλιές συμμαθήτριες κάποια θα βρεις που να έχει παιδί στο ίδιο τμήμα με το δικό σου. Παίρνεις τηλέφωνο, συνεννοείσαι με το επτάχρονο από την άλλη γραμμή, λέτε και δυο κουβέντες με τη μαμά του και την άλλη μέρα το καμάρι σου πάει διαβασμένο. Αν όμως δεν ξέρεις κανέναν στη γειτονιά, την έβαψες. Το ελληνικό σύστημα λειτουργεί με βάση τις γνωριμίες.

Μπορείς, βέβαια, να συνάψεις γνωριμίες μέσω του συλλόγου. Μια Δευτέρα, μια Τετάρτη, κάποιου μήνα θα συναντηθούν και θα γνωριστούν, όσοι πάνε. Βέβαια, εσύ μπορεί να μη μπορείς να πάς – μπορεί να δουλεύεις ή να μην έχεις κανέναν να σου κρατήσει τα παιδιά. Πειράζει; Όχι βέβαια. Ο σύλλογος θα συνεχίσει ν’ ασχολείται με τα γνωστά θέματα (τη Χριστουγεννιάτικη γιορτή, το χαλασμένο φωτοτυπικό, κτλ). Όσοι προσέρχονται θα κουνούν το κεφάλι δυσαρεστημένοι για τη μικρή προσέλευση, θεωρώντας πως όσοι λείπουν αδιαφορούν για το σχολείο των παιδιών τους. Όχι δεν αδιαφορούν. Θα ήθελαν πολύ η συνέλευση να γινόταν κάποια μέρα που δε θα δουλεύουν, Σάββατο ή Κυριακή, ας πούμε. Ή να γινόταν νωρίτερα, και να είχε προγραμματιστεί μια δραστηριότητα, έστω να είχε νοικιαστεί μια βιντεοταινία για τα παιδιά, για όσους δεν έχουν πού να τ’ αφήσουν. Αλλά οι γονείς που έρχονται, δε σκέφτονται τρόπους να προσελκύσουν αυτούς που δεν έρχονται.

Απλά το ελληνικό σύστημα δε λειτουργεί έτσι. Το ελληνικό σύστημα θεωρεί πως πάντα έχεις τον τρόπο. Πως έχεις τα μέσα, τις διασυνδέσεις, τη δυνατότητα. Γι αυτό το κράτος δε βιάζεται να πληρώσει τους συμβασιούχους. Γιατί να το κάνει; Σίγουρα έχουν τον τρόπο να επιβιώσουν για μήνες ώσπου να ευδοκήσει το κράτος να καταθέσει την αμοιβή τους. Υπάρχει η προστατευτική αγκαλιά της οικογένειας. Αν δεν υπάρχει; Δεν πειράζει, ας προστρέξουν στην προστατευτική αγκαλιά της τράπεζας.

Και τα νηπιαγωγεία, λειτουργούν 8-12, γιατί ασφαλώς κάποια γιαγιά θα υπάρχει για να κρατήσει τα παιδιά τις ώρες που οι γονείς εργάζονται. Δεν υπάρχει; Τι κρίμα. Ας προσλάβετε μια κυρία, τόσες υπάρχουν.

Και οι δημοτικοί παιδικοί σταθμοί, γι αυτό είναι τόσο λίγοι – πραγματικά, ποιος ο λόγος να υπάρχουν περισσότεροι, αφού οι περισσότεροι γονείς θα τα βολέψουν κάπως; Κι έτσι, οι περισσότεροί μας βολευόμαστε, κάπως. Αυτό το κάπως το καταφέρνουμε με αγώνα κι αγωνία, υπερπηδώντας δυσκολίες που εύκολα θα μπορούσαν να ξεπεραστούν, με λίγη θέληση, με λίγη οργάνωση. Όταν είσαι μόνος, τα ψιλοκαταφέρνεις. Όταν όμως προστεθεί στην οικογένεια κι ένα παιδί, τότε κάθε μέρα γίνεται δρόμος μετ’ εμποδίων. Γιατί άλλωστε νομίζετε πως έχουμε υπογεννητικότητα; Γιατί δε θέλουμε παιδιά; Όχι, οφείλεται στο ότι αφού κάνουμε το πρώτο, κάποιοι διαπιστώνουμε πως δεν υπάρχει περίπτωση να καταφέρουμε κι ένα δεύτερο. 

Οι υπόλοιποι έχουν τη γιαγιά. Γι αυτό ο  ομφάλιος λώρος δεν αποκόπτεται ποτέ στην ελληνική οικογένεια. Οι οικογένειες που τον αποκόπτουν απλά δε διαιωνίζονται. Γι αυτό τα οικογενειακά τραπέζια. Γι αυτό οι Έλληνες συνάπτουν κουμπαριές δεξιά κι αριστερά. Συνειδητά ή ασυνείδητα, κάνουν ό,τι μπορούν για να διευρύνουν τον οικογενειακό τους κύκλο, τη μόνη ασφαλιστική κάλυψη στην οποία μπορούν να βασιστούν όταν υπάρξει ανάγκη. Και θα υπάρξει.

Και οι καφετέριες για τον ίδιο λόγο είναι πάντα γεμάτες. Οι βόλτες, οι συναντήσεις με φίλους και φίλους φίλων είναι ζωτικής σημασίας σε μια κοινωνία που συνεχώς αλλάζει τα δεδομένα. Ο κύκλος των γνωστών και των φίλων ενημερώνει για αλλαγές στο ένα και το άλλο σύστημα, τι ν’ αποφύγεις, τι πρέπει να ξέρεις. Οι φίλοι θα σ’ ενημερώσουν για το νέο πρόγραμμα του ΟΑΕΔ ή για τις νέες θέσεις παιδικών με ΕΣΠΑ και για το πότε κλείνουν οι προθεσμίες για αιτήσεις. Οι φίλοι θα σου συστήσουν γιατρό ή υδραυλικό, θα σου πουν ποιος είναι καλός ορθοδοντικός και θα σου βρουν καλή νταντά για τα παιδιά. Και φυσικά, όσο πιο μεγάλος ο κύκλος των φίλων και γνωστών, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχεις να βρεις κάποιον που θα σου δώσει τα μαθήματα της Δευτέρας.

Πίνετε καφέδες λοιπόν - δεν είναι πολυτέλεια, είναι θέμα επιβίωσης σ' αυτή τη χώρα του παραλόγου.