Δημοκρατία;

 Σε μια δημοκρατία, αποφασίζει ο λαός. Πότε ήταν η τελευταία φορά που σας ζητήθηκε να αποφασίσετε για κάτι που σας αφορά άμεσα; Π.χ. για την ανάπλαση μιας πλατείας στη γειτονιά σας; Ή για το πού θέλετε να πηγαίνουν οι φόροι σας; Προσωπικά, δεν θυμάμαι καμία. Ούτε καν δημοσκόπηση εκ μέρους του δήμου, του υπουργείου τάδε ή δείνα, για το τι θέλει ο λαός.
Οι εκλεγμένοι μας "αντιπρόσωποι" είναι ελεύθεροι επί 4 χρόνια να αποφασίζουν ό,τι θέλουν, χωρίς να μας ρωτήσουν. Δεν υφίσταται κανένας ουσιαστικός μηχανισμός συμμετοχής των πολιτών. Σε περίπτωση που διαφωνούμε με τις αποφάσεις των αρχών, δεν έχουμε κανένα ουσιαστικό μέσο να τις ελέγξουμε ή να τις ανατρέψουμε:

 

- Αν υποβάλλουμε ερωτήσεις και υπομνήματα, αυτά μπορούν να αγνοηθούν.
- Αν κάνουμε μήνυση, η δικαιοσύνη είναι τόσο πολυέξοδη που είναι ουσιαστικά ανοιχτή μόνο σε λίγους. Είναι επίσης, κατά κανόνα, υπερβολικά αργή και/ή επιεικής για να είναι πραγματικά αποτελεσματική.
- Αν κάνουμε συγκέντρωση διαμαρτυρίας, οι αρχές μπορούν να την κηρύξουν παράνομη και να την διαλύσουν με ΜΑΤ, δακρυγόνα, ξύλο και συλλήψεις. Ναι, έχει γίνει νόμιμο να δέρνεις έναν πολίτη που διαμαρτύρεται για κάτι. Μα τότε, πώς θα ασκήσει ο πολίτης το δικαίωμά του στη διαμαρτυρία;

Με απλά λόγια, στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχουν ουσιαστικοί μηχανισμοί ελέγχου της εξουσίας.
Όμως, ανεξέλεγκτη εξουσία τι διαφορά έχει από την απολυταρχία;

Σήμερα έχουμε δυνατότητες μετακίνησης και επικοινωνίας που δεν υπήρχαν την εποχή που δημιουργήθηκε ο θεσμός της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Θα μπορούσαμε να συμμετέχουμε πολύ πιο ενεργά και άμεσα, από την εποχή των προπαππούδων μας. Όμως, καμία κυβέρνηση δεν δείχνει προθυμία να εκμεταλλευτεί αυτές τις δυνατότητες και να εμπλέξει τους πολίτες στην διακυβέρνηση. Ποιο νομοσχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση υπέστη αλλαγές με βάση τα σχόλια των πολιτών; Εσείς ξέρετε κανένα; 

Η εκλογή αντιπροσώπων κάθε 4 χρόνια δεν εξασφαλίζει τον έλεγχο της εξουσίας. Το μόνο που εξασφαλίζει είναι πως οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι, επί 4 χρόνια θα αποφασίζουν ό,τι θέλουν. Το μόνο που ίσως τους ελέγχει είναι είτε η συνείδησή τους είτε η ανησυχία πως, αν τα πάνε πραγματικά άσχημα, το εκλογικό σώμα ίσως επιλέξει κάποιον άλλο στο τέλος της θητείας τους.
Προσοχή όμως: αν η συνείδηση έχει ατονήσει και η ανησυχία αποσοβείται από την αδιαφορία των πολιτών, τότε η κυβέρνηση δεν έχει κανένα απολύτως κίνητρο να υπηρετήσει τον λαό που την εξέλεγξε (και την πληρώνει αδρά). Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για ουσιαστική κατάλυση της δημοκρατίας. Για απολυταρχία με δημοκρατικό προσωπείο.

Γι αυτό είναι πολύ σημαντικό οι πολίτες να μην εφησυχάζουν. Πρέπει να εξαντλούμε στο έπακρο τα λίγα δικαιώματα που μας έχουν απομείνει, γιατί η εναλλακτική είναι ακόμη πιο ανεξέλεγκτη εξουσία.

* Πρώτα πρέπει να ψηφίζουμε. Γιατί αν δεν ψηφίσουμε εμείς, οι μόνες ψήφοι που θα μετρηθούν είναι των πληρωμένων πελατών του κάθε κόμματος. Με λίγα λόγια θα εκλεγεί όποιος έχει το καλύτερο δίκτυο και τις πιο βαθιές τσέπες. 

 * Δεύτερο, πρέπει να ενοχλούμε την εξουσία. Αν ένας υπουργός λάβει μια επιστολή διαμαρτυρίας, την αποδίδει σε κάποιον γραφικό. Αν λάβει δέκα, τις απορρίπτει ως ασήμαντες. Αν λάβει 10.000, αρχίζει και ανησυχεί για τις ψήφους που αντιπροσωπεύουν. Αν λάβει 100.000, επιστρατεύει τους επικοινωνιολόγους για να περισώσει ό,τι μπορεί. Στο 1.000.000 μια αλλαγή πορείας είναι σχεδόν σίγουρη.

 * Τρίτο, να οργανωνόμαστε σε ομάδες. Ένα χελιδόνι δεν φέρνει την άνοιξη. Πολλοί μαζί μπορούμε να υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον και να καταφέρουμε όσα δεν μπορούμε ατομικά.

 * Τέταρτον, να σκεφτόμαστε. Να μην καταπίνουμε αμάσητα όσα μας σερβίρουν. Να τσεκάρουμε αν όσα μας λένε είναι αλήθεια. Να αναρωτιόμαστε ποιο είναι το κρυμένο νόημα όσων μας λένε. Να είμαστε καχύποπτοι. Να ψάχνουμε εναλλακτικές πηγές πληροφόρησης.

 * Πέμπτο, να ελέγχουμε τα ΜΜΕ. Επειδή το να αλλάξουμε σταθμό ή να κλείσουμε την ΤV δεν φαίνεται πουθενά (γιατί οι μετρητές θεαματικότητας δίνονται σε συγκεκριμένη μερίδα κόσμου) πρέπει να διαμαρτυρόμαστε με τρόπο που να τους καίει. Να διακόπτουμε συνδρομές. Να στέλνουμε διαμαρτυρίες στο κανάλι. Να πιέζουμε τους σπόνσορες να αποσύρουν την υποστήριξή τους από εκπομπές που δεν μας αρέσουν. Να δείξουμε με κάθε τρόπο στους δημοσιογράφους (και τα αφεντικά τους) ότι έχουν συμφέρον να κάνουν τη δουλειά που πρέπει να κάνουν: να ελέγχουν την εξουσία.

 * Έκτο, να εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας. Να τους μάθουμε από νωρίς να είναι σκεπτικιστές. Να μην δέχονται παθητικά όσα ακούν. Να τα επιβραβεύουμε όταν δείχνουν κριτική ικανότητα, ώστε να την αναπτύξουν. Να τους μάθουμε πως η δημοκρατία χρειάζεται συνεχή προσπάθεια, κι αν την αφήσουμε εκφυλίζεται σε απολυταρχία. Να τους δώσουμε την ελπίδα: μπορεί τα πράγματα να μην είναι τέλεια, αλλά, όσο προσπαθούμε, ένα καλύτερο μέλλον είναι εφικτό. 

Καλή ψήφο και καλή δύναμη για την συνέχεια!

Περιγραφή φωτογραφίας: γυναικείο χέρι ρίχνει φάκελο σε κάλπη.
Πηγή φωτογραφίας: από το δίκτυο